Bir İhtişamın Gölgesinde, Mısır Piramitleri...

Son dönemde “Mısır” denince ilk akla gelenler arasına Mısırlı ünlü futbolcu Mohamed Salah eklenmiş olsa da ülkenin adı geçtiğinde çoğumuzun zihninde aynı figürler canlanıyor, piramitler... Mısır’ı özellikle dünya tarihine mal olmuş simgeler eşliğinde betimleyecek çok sayıda kelime var. Piramitler, Ramses ve Tutankhamun gibi ünlü firavunlar, Sfenks, eski uygarlıklar, Kleopatra, Kahire ve İskenderiye şehirleri, Nil nehri ve uçsuz bucaksız çöller...

Geometrik şekilleri, boyutları, gizemleri ve inşa yöntemleriyle insanlık tarihinin her döneminde ilgi odağı olmuş ve dünya harikaları arasındaki yerini almış olan Mısır Piramitleri, aradan geçen bunca yıla rağmen hala dünyanın en merak duyulan yapılarından olma özelliğini koruyor. Mısır’da sayıları 118 ile 138 arasında olduğu bilinen piramitlerin inşa edilme amaçları da her zaman dikkat çekici olmayı başardı. Piramitlerin çoğu genellikle Eski Krallık ve Orta Krallık dönemlerine ait olan firavunlar ve eşleri için inşa edilmiş durumda. Bilinen en eski Mısır piramitleri Sakkara’da tespit edildi. Geçmişi Mısır’ın Üçüncü Hanedanlık dönemine kadar uzanan ve Antik Mısır’da yapılan ilk ve en eski piramit olan bu yapı, basamaklı piramit şeklinde inşa edildi. Ülkenin dünyaca bilinen en ünlü piramitleri ise daha çok Gize’de toplanmış durumda. Bunların en büyüğü ise antik dünyanın yedi harikasından biri ve en eskisi olan Keops Piramidi’dir ve tüm heybetiyle günümüzde de gökyüze uzanmaktadır. Yapımının yaklaşık 20 yıl sürdüğü tahmin edilen ve inşasının ardından 3 bin 800 yıl boyunca dünyanın en yüksek yapısı olma rekorunu elinde tutan Keops, 230 metre genişliğinde ve 145 metre uzunluğunda.

Piramit yapımında kullanılan ve ağırlığı 15-20 tona kadar ulaşan taş blokları Eski Mısırlıların kilometrelerce uzağa taşırken Nil Nehri’ni ve onun günümüzde var olmayan bazı kollarını kullandığı yapılan araştırmalarla kanıtlanmış durumda.
Tüm genel değerlendirme ve yorumlar, piramitlerin birer mezar anıtı olduğuna işaret ediyor. Bununla birlikte bu devasa yapıların inşa edilmesine yol açan inanç sistemleri ve dini ilkeler üzerinde de hala devam eden anlaşmazlıklar olduğu da söylenebilir. Yine yapılan araştırmalar ülkede daha çok sayıda piramitin harabe halinde olduğunu ve bu piramit yapılarının çöl kumları altında olduğunu gözler önüne seriyor. Günümüzde Mısır, arkeologlar için hala önemli bir kazı alanı olmaya devam ediyor ve uzmanlar daha önce ulaşılmamış piramit yapılarını belirleme çalışmalarını sürdürüyor. Dünya tarihinde keşfedilen en son piramit, Altıncı Hanedan firavunu Teti’nin annesi Sakkara’daki Seşeşet’in 11 Kasım 2008’de keşfi duyurulan piramidi oldu.
Öte yandan Mısır’da kazı çalışmalarını sürdüren arkeologlar, geçtiğimiz aylarda Firavun Tutankhamun’un mezarının yanı başında yüzlerce yeni mumya ve yeni bir piramit keşfetti. Uzmanlar piramidin daha önce adı hiçbir arşivde yer almamış Neith isimli bir kraliçeye ait olduğunu duyurdu. Verilen bilgi, keşfedilen mumyaların Tutankhamun’un en yakın generallerine ve danışmanlarına ait olduğu yönünde.
Kazıda görev alan dünyaca ünlü Mısır Bilimci, Arkeolog Zahi Hawass da, yeni keşif sonucu çok sayıda tünele ve sayısı 300’ü bulan tabuta ulaşıldığını bildirdi. Hawass, tabutların her birinin Antik Mısır’da MÖ 1.500 ile MÖ 1.070 yılları arasında süren ‘Yeni Krallık’ dönemine ait olduğunu ifade etti.
Zahi Hawass’dan bahsetmişken yakın insanlık tarihi boyunca Mısır Piramitleriyle ilgili çalışma ve araştırma yürütmüş ünlü Mısır bilimci ve arkeologlardan da bahsetmekte fayda var. Bunlar arasında Tutankhamun’un mezarını bulan Howard Carter, 26 yaşında Büyük Piramit’i araştırmak için Mısır’a giden ve sonraki elli yıl boyunca ülkedeki arkeolojik kazıların çoğuna destek vererek hayatını bu alana adayan Flinders Petrie, yayımladığı çok sayıda kitapla Mısır tarihine ışık tutan Joann Fletcher, Mısır’da 30 yıldan fazla kazı deneyimi olan ve bu alanda önemli eserler ortaya koyan Mark Lehner ve birçok Mısır arkeoloji projesine katılan, yazar ve TV yorumcusu Salima Ikram da yer alıyor.
Mısır’ın bilinen en ünlü piramitlerinin bazıları:
• Giza Piramitleri
• Khufu Piramidi (145 metre, M.Ö. 2550)
• Kefren Piramidi (143 metre)
• Menkaure Piramidi (66 metre)
• Saqqara Piramidi (63 metre, M.Ö. 2650)
• Saqqara Pepi II Piramidi (52 metre, M.Ö. 2250)
• Maldum Snefru Piramidi (93 metre, M.Ö. 2000)
• Dahshur Snefru Piramidi (103 metre, M.Ö. 2600)